Berging wrak Lancaster indrukwekkend karwei

WERKENDAM - Het is een bijzonder - en tegelijk tragisch - project, de berging van de neergestorte bommenwerper, de Lancaster LM508 SR-P. Het vliegtuigwrak ligt bij de kruising Weeresteinweg / Grotewaardweg. Tijdens de rondleiding voor de verzamelde pers gaf majoor Arie Kappert - Stafofficier Vliegtuigberging Koninklijke Luchtmacht (KLu) - deskundig uitleg op alle vragen staand bij de inmiddels grote put die met Deepwell-pompen voordurend wordt drooggehouden. De enorme put ademt tragiek voor wie zich verdiept in het verhaal.

Het vliegtuig had zijn bommenlast boven Duitsland (op een fabriek voor synthetische olie bij Wesseling) gedropt en was op weg terug naar Engeland. In de nacht van 21 op 22 juni 1944 werd het toestel beschoten door een Duitse nachtjager (Junker 88) en gierde loodrecht naar beneden. Brandend stortte de 28 ton wegende kist ter aarde en boorde zich de Werkendamse klei in naar een diepte van een meter of vijf, zes. Die inslag moet dus enorm geweest zijn. Kappert, die de aanduiding 'Bergingsofficier KLu' breed op zijn rug draagt, weet: 'Het is voorstelbaar dat als een kist rechtstandig naar beneden komt het hele stuk er achter als een pakketje in elkaar wordt gedrukt. We graven nu op een diepte van vier meter. Het wrak zelf ligt op een diepte van vijf ä zes meter. We hebben wel eens vliegtuigbommen opgegraven die op een diepte lagen van 12 meter.' Het stuk vliegtuigromp dat boven de grond uitstak is later overigens afgezaagd.
De Lancaster kwam  vanaf een hoogte van vier tot vijfduizend voet naar beneden ('De piloot had opdracht om laag te vliegen.') met een snelheid van 300 tot 400 kilometer per uur.

Het feit dat de kist in brand heeft gestaan, baseert Kappert op het eerder gevonden staartwiel, dat voor een deel is weggesmolten. Ook de binnenband - de serienummers klopten met het wiel - kwam uit de klei naar boven. Na opgraving worden alle gevonden onderdelen met een hoge drukspuit zorgvuldig schoongespoten. 'Met een metaaldetector sporen we alle metalen uit de opgegraven klei op.' Inmiddels werd ook een stuk van een Merlin-motor geborgen, delen van de motorophanging, een propellorblad ('Eén van de verwachte elf'), een stuk van de romp, veel antiradarfolie (zogenaamde window), een zuurstoffles en veel klein 'schroot'.

Stoffelijke resten
Kappert houdt rekening met het feit dat er nog een bemanningslid, (John Keogh) aan boord zal zijn, de staartschutter. Kappert: 'Voordat het toestel crashte, was deze al overleden. We verwachten hem, als hij erin zat, in het middengedeelte te vinden.'

Naar verwachting wordt het karwei begin november geklaard. Kappert heeft nog geen bijzondere of onverwachte tegenslag gehad. 'Nu ligt een van de pompen eruit en zijn we even gestopt met graven. Maar we verwachten begin november het karwei te klaren.'
Het gevonden materiaal gaat naar een museum. Onbruikbaar schroot zal worden vernietigd. De kosten van de berging worden geschat op € 584.348,-.
Het Ministerie van Binnenlandse zaken subsidieert 70%.

Lesbrief
KLIK HIER voor de speciale lesbrief voor de basisscholen opgesteld door de gemeente Werkendam.

(Foto's AltenaSteden.net)

Omroep Brabant maakte er de volgende - onderstaande - reportage over...